برای درمان کودک خجالتی چه کنیم؟

برای درمان کودک خجالتی چه کنیم؟ حتما تا به حال شنیده اید که برخی والدین از خجالتی بودن و کمرویی فرزند خود ابراز نارضایتی می‌کنند. این بچه ها در مواجهه با دیگران، پشت والدین خود مخفی می‌شوند و معمولا پاسخی به احوالپرسی آنها نمی‌دهند.

در صورتی که فرزندی خجالتی و کم‌رو دارید، اصلا نگران نباشید. این نوع رفتار را می‌توان با تشویق و حمایت اصلاح کرد. شما (والدین) می‌توانید از طریق یادگیری مهارت‌های ارتباطی با کودک خجالتی خود، این رفتار او را اصلاح کنید.

ممکن است تصور کنید خجالتی بودن کودک شما ناشی از درونگرایی او باشد. در حالی که درونگرایی و خجالتی بودن با هم تفاوت دارند. درونگرایی یک ویژگی شخصیتی است که فرد از قرار گرفتن در حباب خودش رضایت دارد. اما یک فرد خجالتی و کم‌رو تمایل دارد با دیگران ارتباط برقرار کند؛ اما به دلیل اضطراب اجتماعی و نگرانی درباره تعامل با افراد ناآشنا از این کار خودداری می‌کند.

اگر شما هم به دنبال پاسخ این سوال هستید که « برای درمان کودک خجالتی چه کنیم؟ » ادامه مقاله را مطالعه کنید. در این مقاله راهکارهایی به شما ارائه می‌دهیم تا با استفاده از آنها بتوانید خجالتی بودن کودک خود را رفع کنید.

تعریف خجالت

به واکنش طبیعی فرد در مقابل دیگران و محیط‌ های جدید که همراه با ترس و کنجکاوی است، خجالت گفته می‌شود. معمولا کودکان در سنین مختلف این حس را تجربه می‌کنند؛ اما کودکان خجالتی همیشه دچار این حس هستند. خجالتی بودن کودک تاثیر منفی در آموختن مهارت‌های اجتماعی دارد.

معمولا یک کودک خجالتی به راحتی نمی‌تواند با دیگران ارتباط برقرار کند. هنگامی که به سن مدرسه می‌رسد، این ویژگی باعث می‌شود عملکرد درسی خوبی نداشته باشد. در این حالت او دچار اضطراب می‌شود. چنین کودکی قادر نیست در مدرسه دوست پیدا کند. اگر اقدامی برای حل این مشکل صورت نگیرد، مشکلات فرد بیشتر می‌شود.

خجالتی بودن کودک از نظر روانشناسی

علم روانشناسی بر این باور است که خجالتی بودن فرد به علت احساس ناخوشایندی است که در مورد خودش دارد. افراد خجالتی از قضاوت دیگران درباره توانایی‌های خود می‌ترسند. این حس ترس مانع از ایجاد روابط سالم با دیگران می‌شود.

روانشناسان معتقدند عزت نفس پایین و اضطراب اجتماعی در خجالتی بودن فرد موثر هستند. معمولا کودکان خجالتی در موقعیت‌های اجتماعی گریه می‌کنند یا در پشت والدینشان پنهان می‌شوند. وقتی به سن مدرسه می‌رسند، با دیگران صحبت نمی‌کنند. در چنین شرایطی نمی‌توانند دوست پیدا کنند. کودکان خجالتی از شرکت در بازی‌های گروهی اجتناب می‌کنند. آنها در گوشه ای می‌نشینند و مشغول تماشای بازی کردن سایرین می‌شوند.

نتایج تحقیقات نشان می‌دهند خجالتی بودن و شدت کمرویی در کودکان یکسان نیست. روانپزشکان معتقدند خجالتی بودن کودک یک نوع خلق و خوی منحصربه فرد است و این مسئله اشکالی ندارد. اما اگر این ویژگی در سنین نوجوانی و بزرگسالی بروز کند، مسئله ساز می‌شود. برای جلوگیری از بروز این مشکل، لازم است والدین از رفتارهای شجاعانه فرزند خود در موقعیت‌های اجتماعی حمایت کنند.

علت خجالتی بودن کودک

دلایل مختلفی برای خجالتی و کمرو بودن کودکان وجود دارد. از جمله این دلایل می‌توان به ترس از شکست، ژنتیک، تقلید از رفتار دیگران، شخصیت، روابط خانوادگی و عدم تعاملات اجتماعی اشاره کرد.

– ترس از شکست خوردن

برخی والدین توقعات زیادی از فرزند خود دارند. در حالی که فرزندشان ظرفیت برآوردن همه انتظارات آنها را ندارد. عدم توانایی باعث می‌شود کودک حس بدی پیدا کند. در چنین شرایطی ترس از شکست، حس شرمساری و خجالت را در فرزند ایجاد می‌کند.

– ژنتیک

ممکن است علت خجالتی بودن کودک به ژن‌های او مربوط شود. تحقیقات نشان می‌دهند تفاوت‌های بیولوژیکی در مغز افراد خجالتی و افراد معمولی وجود دارند. به نظر می‌رسد ژن‌های خاصی با تاثیر بر روحیه و شخصیت کودک موجب خجالتی شدن او می‌شوند.

– تقلید از رفتار دیگران

خجالتی بودن کودک می‌تواند ناشی از تاثیرگذاری والدین باشد. کودکان همواره به دنبال الگوبرداری و تقلید از رفتارهای والدین خود هستند.

– نوع شخصیت

یکی دیگر از دلایل خجالتی شدن کودکان، شخصیت آنها است. معمولا کودکانی که حساس و زودرنج هستند بیشتر در معرض کمرویی و خجالتی شدن قرار دارند.

– روابط خانوادگی

نوع رفتار و روابط والدین روی خجالتی شدن کودک تاثیر می‌گذارد. اگر کودک خود را از مواجهه با غریبه ها و قرار گرفتن در موقعیت‌های جدید بترسانید، زمینه خجالتی شدن او را فراهم می‌کنید.

– عدم تعاملات اجتماعی

کودک از طریق ارتباط با دیگران می‌تواند تعاملات اجتماعی را یاد بگیرد. بنابراین اگر در سنین ابتدایی از دیگران دور باشد، مهارت‌های ارتباطی را یاد نمی‌گیرد. در واقع قرار دادن کودک در یک محیط بسته و محدود کردن او مانع از یادگیری تعاملات اجتماعی می‌شود.

12 راهکار برای درمان کودک خجالتی | برای درمان کودک خجالتی چه کنیم؟

اگر فرزند شما خجالتی و کمرو است می‌توانید با استفاده از یکسری راهکارها این ویژگی او را رفع کنید. شما (والدین) بیش از هر فرد دیگری کودک خود را می‌شناسید و با علائق او آشنا هستید. بنابراین با حمایت از فرزند خود به او کمک کنید تا رفتارش را اصلاح کند.

راهکار 1 : همدردی

بدون اینکه فرزند خود را قضاوت کنید، با او همدردی کنید. به یاد داشته باشید که نباید از خجالتی بودن فرزندتان به عنوان یک رفتار بد نام ببرید. این کار باعث می‌شود فرزندتان حس بدی داشته باشد. به کودک خود کمک کنید با دیگران ارتباط برقرار کند. نشان دهید که او را درک می‌کنید. به این صورت می‌توانید حس بهتری در او ایجاد کنید.

راهکار 2 : آموزش راهبردهای موثر برای مقابله با کمرویی

از کودک خود بخواهید با دیگران صحبت کند. از آنها سوال بپرسد و به پاسخ‌هایی که می‌دهند گوش کند. به او یاد دهید هنگامی که عصبی می‌شود خود را کنترل کند. از او بخواهید تا در پذیرایی از مهمان‌ها به شما کمک کند.

راهکار 3 : پرهیز از برچسب زدن به کودک

هرگز به کودک خود برچسب خجالتی بودن نزنید. مدام در حضور دیگران از خجالت کشیدن یا خجالتی بودن فرزند خود صحبت نکنید. این کار حس شرمساری و گناه در کودک به وجود می آورد. به او این باور را بدهید که می‌تواند بر شرایط غلبه کند. به کودکتان بگویید درست است در ابتدا ارتباط برقرار کردن با دیگران سخت است اما به راحتی می‌تواند با بچه های دیگر دوست شود و از بازی با آنها لذت ببرد.

راهکار 4 : آموزش مهارت‌های اجتماعی پایه به کودک

از فرزند خود بخواهید در مواجهه با دیگران، به آنها نگاه کند. سلام و احوالپرسی کند و دست بدهد. برای آموزش نحوه ارتباط برقرار کردن با دیگران از عروسک‌ها استفاده کنید. از طریق بازی کردن با کودک، مهارت‌های اجتماعی را به او یاد دهید.

راهکار 5 : الگوی رفتاری خوبی برای فرزند خود باشید

فرزند شما همواره به رفتارهای والدین خود نگاه می‌کند. رفتارهای دوستانه شما با افراد غریبه، کمک کردن به دیگران و احساس راحتی در برقراری ارتباط با دیگران موجب می‌شود این رفتارها را از شما یاد بگیرد.

راهکار 6 : شناسایی علت خجالت و کمرویی کودک

خجالتی بودن فرزند شما می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. موقعیتی که کودک در آن قرار دارد، زمان یا مکان خاص، تمسخر و بدرفتاری دیگران، نداشتن مهارت‌های اجتماعی و… می‌توانند علت خجالتی شدن فرزند شما باشند.

راهکار 7 : تقویت مهارت‌های اجتماعی کودک

برای این کار می‌توانید به صورت مستمر درباره اهداف و مهارت‌های اجتماعی حرف بزنید. از کودکتان بپرسید به چه نوع فعالیت اجتماعی علاقمند است. استعدادهای فرزندتان را کشف و آنها را تقویت کنید. بیشتر پسربچه ها از فوتبال بازی کردن لذت می‌برند. اگر فرزند شما هم این طور است، او را در یک باشگاه ثبت نام کنید. به این ترتیب می‌تواند با هم تیمی‌های خود ارتباط برقرار کند.

راهکار 8 : پیدا کردن دوستان مناسب برای فرزند خود

برای رفع مشکل خجالتی بودن کودک ، او را با یک کودک دیگر جفت کنید. کودکی را انتخاب کنید که فرزندتان با او ارتباط بهتری برقرار می‌کند و راحت‌تر می‌تواند فعالیت‌های کلاسی را انجام دهد. وقتی کودک شما بتواند با دیگران ارتباط برقرار کند، منزوی نمی‌شود و به دیگران حسادت نمی‌کند.

راهکار 9 : خودداری از حرف زدن به جای کودک

هرگز به جای فرزند خود صحبت نکنید. اگر کسی از کودک شما سوال پرسید، اجازه دهید فرزندتان جواب دهد.

راهکار 10 : سرزنش نکردن کودک

هرگز نباید فرزند خود را به علت خجالتی بودن یا کمرویی سرزنش کنید. این کار، حس شرمندگی را در او ایجاد می‌کند. کودکان خجالتی همواره از تعاملات اجتماعی و تحقیر شدن در جمع می‌ترسند. بنابراین اگر کودک شما خجالتی است، با حمایت و پشتیبانی به او کمک کنید رفتار خود را اصلاح کند.

راهکار 11 : پرهیز از نصیحت کودک خجالتی در مقابل دیگران

اگر کودک شما رفتاری انجام داده که نیاز به تذکر است، خصوصی با او حرف بزنید. توجه داشته باشید که نصیحت کردن کودک در برابر همسالان و دیگران تاثیر منفی روی او می‌گذارد. بنابراین بهتر است کودک خود را کنار بکشید و از او بخواهید رفتارش را اصلاح کند.

راهکار 12 : کمک گرفتن از مشاور کودک و نوجوان

اگر با استفاده از راهکارهایی که گفتیم مشکل خجالتی بودن کودک رفع نشد و این ویژگی شدت پیدا کرد. لازم است از یک مشاور کمک بگیرید. مشاور کودک می‌تواند در زمینه درمان خجالتی بودن و کمرویی کودک به شما کمک کند.

سخن پایانی درباره اینکه برای درمان کودک خجالتی چه کنیم؟

در این مقاله به سوال « برای درمان کودک خجالتی چه کنیم؟ » پاسخ دادیم و به 12 راهکار برای اصلاح این ویژگی کودک اشاره کردیم. خجالتی بودن کودک شاید در ابتدا چندان مشکل ساز نباشد؛ اما با ورود به مدرسه و سپس اجتماع، مشکلات زیادی برای او به وجود می‌آورد. افراد خجالتی در تعاملات اجتماعی خود با مشکل مواجه می‌شوند.

در مواقعی که مشکل خجالتی بودن کودک جدی است بایستی از یک مشاور کودک کمک بگیرید. بهترین مشاور کودک و نوجوان در تهرانپارس یعنی آرزو امیدوار خدا سال‌هاست در زمینه مشاوره کودک و نوجوان فعالیت می‌کند. از دیگر خدمات مرکز مشاوره و روانشناسی آرزو امیدوار خدا می‌توان به مشاوره و روانشناسی، مشاوره قبل از ازدواج، زوج‌درمانی، مشاوره طلاق، نوروفیدبک و بیوفیدبک و…. اشاره کرد.