برای درمان وسواس شستشو چه کنیم؟

برای درمان وسواس شستشو چه کنیم؟ آیا راه قطعی برای درمان وسواس شستشو وجود دارد؟ ممکن است در اطراف خود کسانی را دیده باشید که دچار وسواس شستشو هستند. شاید هم خود شما یکی از این افراد باشید.

اگر اینطور است حتما زمان زیادی از روز مشغول شستشو هستید. در این لحظات حسی را تجربه می‌کنید که شما را مجبور به نظافت و ضدعفونی می‌کند. به نظر می‌رسد شستشو هیچ وقت کافی نیست. بنابراین به کار خود ادامه می‌دهید. با این کار وسواس شما شدیدتر و بیشتر می‌شود.

این اختلال روانی که افراد زیادی از آن رنج می‌برند، یکی از زیرشاخه‌های اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) است. اختلال OCD یک نوع اختلال اضطرابی شایع است که افراد را برای مدت طولانی درگیر می‌کند. افراد مبتلا دچار افکار وسواسی و رفتار اجباری می‌شوند. در این شرایط فرد حس می‌کند باید افکار و رفتار خود را تکرار کند. حساسیت افراطی او باعث می‌شود زمان زیادی را صرف شستن دست ها و وسایل خود کند. با این حال همچنان نگران کثیفی آنها است.

در این مقاله درباره این مسئله صحبت خواهیم کرد که برای درمان وسواس شستشو چه کنیم؟

وسواس شستشو

هنگامی که فرد به صورت افراطی نسبت به تمیزی دست، وسایل، منزل و… حساسیت نشان می‌دهد، دچار وسواس شده است. در این حالت مدام نگران آلودگی و کثیفی اشیا و محیط می‌باشد و به علت این ترس اجباری، دائم مشغول شستشو خواهد بود.

علائم وسواس شستشو

وسواس شستشو یکی از شایع ترین انواع اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) است. فردی که از این اختلال رنج می‌برد، به شدت در حال تمیز کردن خود یا محیط می‌باشد. به طور کلی کسانی که درگیر وسواس شستشو هستند، ترس از آلودگی دارند. آنها نگران هستند که در اثر کثیفی یا آلودگی، بیمار شوند. این افراد ممکن است دچار افزایش ضربان قلب شوند یا اینکه به سختی نفس بکشند. تعریق، اضطراب و ضعف شدید از دیگر علائم کسانی است که از وسواس رنج می‌برند.

دسته بندی اختلال وسواس شستشو

افرادی که درگیر وسواس شستشو هستند تلاش می‌کنند خود را از هر گونه آلودگی دور نگه دارند.

1- نظافت خود

در این حالت فرد مدام مشغول شستشوی دست ها، پاها و… است. او برای جلوگیری از کثیفی و آلودگی مدام در حال شستشو می‌باشد. ممکن است افرادی را دیده باشید که بعد از خارج شدن از سرویس بهداشتی چندین بار دست خود را می‌شویند. آنها نگران انتقال آلودگی یا کثیفی و بیمار شدن خود هستند.

شدت ابتلا به وسواس در همه افراد یکسان نیست. برخی فقط به چند بار شستشوی ساده دست ها در روز اکتفا می‌کنند؛ اما عده ای هم هستند که به شدت مشغول شستشو می‌شوند. ممکن است از انواع شوینده ها استفاده کنند. این کار بسیار خطرناک است و سلامتی آنها را تهدید می‌کند. تکرار شستشو منجر به آسیب دیدگی و زخم شدن پوست آنها می‌شود.

برخی افراد آنقدر شستشو را ادامه می‌دهند که پوستشان دچار بثورات، قرمزی و حتی خونریزی می‌شود. این افراد می‌توانند برای درمان وسواس شستشو به بهترین روانشناس در تهرانپارس مراجعه کنند.

2- نظافت محیط

در نوع دیگری از اختلال وسواس شستشو، فرد مدام در حال تمیز کردن محیط پیرامون خود است. چنین افرادی با دیدن لایه نازکی از خاک روی اشیا، شروع به تمیز کردن تمام خانه می‌کنند. این کار را با استفاده از ضدعفونی کننده های زیادی انجام می‌دهند. ممکن است ساعت ها درگیر تمیزی محیط باشند. در این مدت هم دائما با آب سر و کار دارند.

حساسیت این افراد ممکن است روی یک مکان خاص متمرکز شود. برای مثال برخی افراد در پاکیزگی حمام و سرویس بهداشتی به شدت حساس هستند؛ اما به تمیزی سایر قسمت‌های منزل اهمیت چندانی نمی‌دهند.

بسیاری از خانم‌ها طبق رسوم گذشته در نزدیکی فصل بهار اقدام به خانه تکانی می‌کنند. آنها این کار را با استفاده از انواع مواد و شوینده ها انجام می‌دهند. کسانی که دچار وسواس شستشو هستند، بارها و بارها این کار را تکرار می‌کنند. به این ترتیب سلامتی خود را به خطر می‌اندازند. گاهی اوقات وسواس آنها به حدی شدید می‌شود که زندگیشان را مختل می‌کند. این افراد لازم است تا برای درمان وسواس شستشو و بهبود وضعیت روح و روان خود به روانشناس مراجعه کنند.

چرخه وسواس شستشو

وسواس شستشو دارای یک چرخه است. مراحل این چرخه شامل وسواس، اضطراب، رفتار اجباری و تسکین موقت می‌شوند.

– وسواس

ابتدا یک فکر یا حس مزاحم و غیرارادی در ذهن فرد ایجاد می‌شود. در این زمان، ذهن فرد مورد حمله افکار مختلفی قرار می‌گیرد. حس ترس اجباری از آلوده شدن یا تمیز نبودن یک سطح یا شی باعث تحریک فرد می‌شود.

– اضطراب

افکار مزاحمی که به ذهن فرد حمله می‌کنند، باعث اضطراب او می‌شوند. این اضطراب به حدی شدید است که فرد نمی‌تواند آن را تحمل کند.

– رفتار اجباری

شخص برای مقابله با این اضطراب، اقدام به شستشو می‌کند. ممکن است فقط یک منطقه محدود را بشوید یا اینکه روی تمام حوزه های زندگی خود متمرکز شود. شستن دست ها یا دوش گرفتن و در برخی موارد، ضد عفونی کردن دستگیره و کلیدهای چراغ، باعث فروکش کردن حس تمیزی اجباری در فرد می‌شوند. اما این اختلال می‌تواند سطح وسیعی از زندگی فرد را درگیر کند.

– تسکین موقت

هنگامی که فرد مشغول تمیز کردن می‌شود، یک آرامش نسبی و تسکین موقت پیدا می‌کند. در این شرایط، ترس‌های وسواسی کاهش پیدا می‌کنند. اما این وضعیت موقتی است و بعد از مدت کوتاهی، دوباره افکار وسواسی به ذهن فرد حمله می‌کنند.
ممکن است این چرخه چندین بار در طول روز اتفاق بیفتد. تکرار آن باعث می‌شود فرد مدام در حال شستشو و تمیز کردن باشد. بنابراین برای درمان قطعی وسواس شستشو باید این چرخه را شکست.

4 روش برای درمان وسواس شستشو

درمان وسواس شستشو غیرممکن نیست. معمولا برای درمان از دارو و تکنیک‌های مختلف روان‌شناختی استفاده می‌کنند. البته روش‌های دیگری هم وجود دارند که برای درمان وسواس به کار می‌روند. برخی از این روش‌ها شامل تغییر سبک زندگی و درمان گیاهی می‌شوند.

1- دارودرمانی

گاهی اوقات پزشک برای درمان وسواس شستشو دارو تجویز می‌کند. معمولا داروهای تجویزی شامل مهارکننده های بازجذب سروتونین یا داروهای بنزودیازپین می‌شوند. این داروها در کاهش استرس و اضطراب فرد تاثیر دارند.

2- درمان‌ های روان‌شناختی

این نوع درمان‌ ها، بر مبنای درمان شناختی رفتاری انجام می‌شوند. به کمک یکسری تکنیک ها، فرد را در مواجهه با عامل استرس قرار می‌دهند و از پاسخ دادن او به محرک جلوگیری می‌کنند. یعنی درمانگر تلاش می‌کند با استفاده از تکنیک های حواس‌پرتی، زمینه ای را برای مواجهه فرد با ترس‌ها و افکار وسواسی به وجود آورد. در این شرایط، رفتار اجباری از سمت مراجع انجام نمی‌شود.

یکی از تکنیک هایی که برای درمان وسواس شستشو به کار می‌رود، حساسیت زدایی تدریجی نام دارد. در این روش به تدریج فرد را در مواجهه با عامل وسواس قرار می‌دهند. سپس تکنیک هایی را به او آموزش می‌دهند تا بتواند در مقابل وسوسه و افکار مزاحم مقاومت کند. فرد با گذشت زمان یاد می‌گیرد تا وسواس خود را کنترل نماید.

3- تغییر سبک زندگی

داشتن یک سبک زندگی درست و سالم مانع از ابتلای فرد به وسواس می‌شود. عامل مهمی که می‌تواند باعث تشدید وسواس فرد شود، استرس است. هر چقدر استرس فرد بیشتر باشد، وسواس او شدیدتر می‌شود. اگر دچار استرس و اضطراب هستید، باید راهی برای کنترل و مدیریت آن پیدا کنید. برای مثال می‌توانید ساعاتی از روز را به ورزش کردن اختصاص دهید.

روش دیگری که به کاهش استرس شما کمک می‌کند، برقراری ارتباط با دیگران است. در ضمن فراموش نکنید که خواب کافی داشته باشید و از مصرف الکل و نیکوتین هم خودداری کنید. تغییر سبک زندگی منجر به کاهش میزان وسواس شما می‌شود.

4- درمان گیاهی

روش دیگری که برای درمان وسواس شستشو به کار می‌رود، درمان گیاهی است. برای این منظور از طب سنتی استفاده می‌کنند. در این راستا، مکمل‌های گیاهی وجود دارند که برای درمان اختلال وسواس اجباری و اضطراب آن مورد استفاده قرار می‌گیرند.

معمولا داروهای گیاهی را می‌توان از داروخانه ها تهیه کرد. برای خرید این داروها نیازی به نسخه پزشک نیست. با این حال اگر قصد مصرف داروهای گیاهی را دارید، حتما با پزشک مشورت کنید. در بین داروهای طب سنتی می‌توانید انواع مکمل‌ها، شربت‌ها و دمنوش‌ها را پیدا کنید که در کاهش استرس و اضطراب موثر هستند.

از میان انواع دمنوش‌های گیاهی می‌توان به دمنوش‌های سنبل الطیب، چای سیاه، چای بابونه، اسطوخودوس، به لیمو، مریم گلی، دمنوش گل راعی، بادرنجبویه، دمنوش قرنفل و… اشاره کرد. شربت شکوفه پنبه هم برای درمان وسواس شستشو و کاهش اضطراب مفید است.

سخن پایانی درباره اینکه برای درمان وسواس شستشو چه کنیم؟

وسواس شستشو یکی از رایج ترین انواع وسواس است که افراد زیادی درگیر آن هستند. البته هر تلاشی که برای پاکیزگی خود و محیط صورت می‌گیرد، وسواس نیست. وسواس شستشو یک حالت آزاردهنده است که می‌تواند باعث آسیب‌های جسمی و روحی زیادی شود.

علاوه بر افراد مبتلا، اطرافیان آنها هم از این وضعیت ناراحت هستند. برای رسیدن به آرامش و بهبود شرایط جسمی و روحی این افراد، باید اقدامات لازم انجام شوند. یک روانشناس یا روانپزشک می‌تواند در تشخیص ابتلا به وسواس و درمان آن به فرد کمک کند.

اگر شما هم دچار وسواس شستشو یا هر نوع وسواس دیگری هستید، می‌توانید برای رهایی از آن به کلینیک روانشناسی آرزو امیدوارخدا مراجعه کنید. در این کلینیک خدمات متنوعی از جمله خدمات روانشناسی، مشاوره پیش از ازدواج، زوج درمانی، نوروفیدبک و بیوفیدبک، مشاوره کودک و نوجوان، درمان انواع اختلالات مانند افسردگی، استرس، وسواس، اضطراب و… به مراجعین عزیز ارائه می‌شوند.